Βελβεντό: Ένα ελληνικό εγχείρημα αυτονομίας και κοινοτισμού

Στη δημοκρατία του Βελβεντού

Ο δήμος που απέχει από τον Καλλικράτη και αγωνίζεται για την αυτονομία του. Λειτουργεί με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες με έντονα αναπτυγμένο τον κοινοτισμό
Του Γιώργου Σταματόπουλου

Κάτι, αλήθεια, συμβαίνει εδώ… Ο Δήμος Βελβεντού δεν υπάρχει στον νέο αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας. Παραμένει με απόφαση των δημοτών έξω από τον Καλλικράτη, που τον ήθελε να ενσωματωθεί ή να συγχωνευθεί στον νέο καλλικρατικό Δήμο Βελβεντού-Σερβίων.

Με εσωτερικό δημοψήφισμα, στις 4 Ιουλίου 2010 αποφάσισαν να απόσχουν από τις εκλογές για την Τοπική Αυτοδιοίκηση με το πρωτοφανές ποσοστό του 98% !. Με το επίσης ασύλληπτο 96% απείχαν από τις εκλογές του Νοεμβρίου, έχοντας πριν συγκεντρώσει 3.040 υπογραφές (τελευταία απογραφή 4.016), κατά της κατάργησης του δήμου.

Η κοινωνία του Βελβεντού απαιτεί, έως σήμερα, την επανασύσταση του Δήμου Βελβεντού και την αυτονομία του. Γιατί επιμένουν; Τι ακριβώς είναι ο δήμος; Μάλλον, πως ήταν πριν από τη βίαιη έλευση του Καλλικράτη;

Πρότυπο αυτονομίας

Στην προ-καλλικρατική εποχή υπήρχαν στο Βελβεντό δύο αγροτικοί συνεταιρισμοί, αναπτυσσόμενοι και οικονομικά εύρωστοι και συναλλαγματοφόροι. Ο δήμος λειτουργούσε σε επίπεδο άμεσης δημοκρατίας με λαϊκές συνελεύσεις προγραμματισμού αλλά και λογοδοσίας της δημοτικής αρχής προς τους πολίτες και άλλες θεσμικές συμμετοχικές δραστηριότητες της κοινωνίας, με τον πολίτη στο κέντρο, ενεργό και συμμέτοχο στη λήψη αποφάσεων και στους σχεδιασμούς ανάπτυξης.

Οι καλλιεργητές είχαν εξασφαλισμένη την τιμή των αγροτικών προϊόντων που τη διαπραγματεύονταν οι συνεταιρισμοί και προέβαιναν σ” εξαγωγές απ” ευθείας, πάλι μέσω συνεταιρισμών, σε Ρωσία, Πολωνία, Ουκρανία, Λευκορωσία, Αγγλία, Γερμανία και Αραβικά Εμιράτα. Συμμετείχαν σε διεθνείς εκθέσεις κι έχουν αποσπάσει 5 διεθνή βραβεία. Αρδεύουν με ηλεκτρονική υδροληψία, εξοικονομώντας νερό, και έχουν κατασκευάσει υδροηλεκτρικούς σταθμούς 1,9 ΜW για την προστασία του περιβάλλοντος.

Υπάρχουν τρία επισκέψιμα οινοποιεία και έξι αποστακτήρια τσίπουρου. Από τις αμπελοκαλλιέργειες, 5% είναι επιτραπέζια σταφύλια και 95% οινοπαραγωγοί (τα άλλα φρούτα, πρώτης ποιότητας, που διακινούνται μέσω συνεταιρισμών είναι ροδάκινα, νεκταρίνια και μήλα που έχουν επισκιάσει τις φράουλες). Υπάρχει και γυναικείος συνεταιρισμός μεταποίησης φρούτων.

Ο Δήμος Βελβεντού (π.Κ.) έχει το προνόμιο της αφθονίας υδάτων. Πρώτον με την (τεχνητή) λίμνη Πολυφύτου, ένα από τα τέσσερα φράγματα του Αλιάκμονα, και το φαράγγι της Λάφιστας (ή Σκεπασμένο)με τους 17 εντυπωσιακούς καταρράκτες και την πυκνή βλάστηση. Σε τούτη τη βλάστηση έχουν διαμορφώσει δύο γήπεδα ποδοσφαίρου, όπου προπονούνται αθλητικά σωματεία απ” όλη τη χώρα, έχουν κλειστό γήπεδο μπάσκετ, στίβο, γήπεδα βόλεϊ. Επίσης: βρεφονηπιακό σταθμό (κάποτε οι κάτοικοι της Κοζάνης εκεί πήγαιναν τα παιδιά τους), δημοτικό, γυμνάσιο με περίπου 480 μαθητές. Το δε Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, ένα εξαίσιο οίκημα, φιλοξενεί ετησίως 3.200 εκπαιδευόμενους από όλη την Ελλάδα.

Στο επίσης πανέμορφο οίκημα του Πνευματικού Κέντρου δραστηριοποιείται ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βελβεντού, ο οποίος καυχιέται για: μπάντα, ωδείο, εφημερίδα μηνιαία, χορωδία, τμήματα ζωγραφικής, χορού, μουσικής, θεάτρου. Πολύ ωραίο και το λαογραφικό μουσείο, προσεκτικά στημένο, το οποίο επισκέπτονται σχολεία της επικράτειας. Οι αγιογραφίες της εκκλησίας που αποκαλύφθηκαν μετά από πολλά πολλά χρόνια είναι ένα μικρό εικονογραφικό θαύμα, όπως και το ξυλόγλυπτο τέμπλο.

Υπάρχει μια μακρά παράδοση στον κοινοτιστικό τρόπο ζωής της περιοχής του Βελβεντού, από την Τουρκοκρατία. Αυτή η παράδοση έχει μπολιάσει τους κατοίκους με τις αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας και της αναπόφευκτης τοπικής δημοκρατίας. Οι συνεταιρισμοί είναι το άλφα και το ωμέγα της περιοχής και οι λαϊκές συνελεύσεις σύνηθες φαινόμενο με τη σχεδόν μαζική συμμετοχή των κατοίκων.

Το βλέπεις στα μάτια όλων, αλλά και στα λόγια τους ότι είναι υπερήφανοι για τούτη την κληρονομιά, την οποία υπερασπίζονται με την καθημερινή τους παρουσία στα προβλήματα που έχουν ανακύψει μετά την άρνησή τους να συμπεριληφθούν στον νέο καλλικρατικό δήμο, δουλεύοντας εκ περιτροπής στην καθαριότητα και όπου παρουσιαστεί ανάγκη. Ετσι, με τον εθελοντισμό, αντιμετωπίζουν το κενό διοίκησης και με την ίδρυση μιας Αστικής Μη Κερδοσκοπικής Εταιρείας που αριθμεί 2.300 ενήλικους πολίτες-μέλη.

Αγώνας για ανεξαρτησία

Οι κάτοικοι είναι ξεχασμένοι από τους ανθρώπους της εξουσίας. Ακριβώς διότι τους χάλασαν τη «σούπα» των μεγαλεπήβολων (άκρως καταστροφικών, όπως αποδείχτηκε) σχεδίων τους για μεγέθυνση των δήμων και συρρίκνωση έως αφανισμού όποιου δήμου παρουσίαζε ευρωστία και αυτάρκεια. Πεπεισμένοι όλοι για το δίκιο τους δεν αποδέχονται την άδικη αντιμετώπιση εκ μέρους του θεσμού του Καλλικράτη και έχουν αποδυθεί δύο χρόνια τώρα σ” έναν αγώνα να δικαιωθεί η πεποίθησή τους και να επανασυσταθεί ο Δήμος Βελβεντού (νέοι, γυναίκες, φορείς, παραγωγικές τάξεις, συνεταιρισμοί, σύλλογοι, σωματεία, άπαντες…).

Δεν μπορούν να αποδεχτούν πως, αντί να επιβραβεύεται η αναπτυξιακή προσπάθεια τόσων χρόνων, μέσω αμεσοδημοκρατικών διαδικασιών (που είναι και το ζητούμενο για την Αυτοδιοίκηση) και ενώ έφτασαν σε σημείο να αποτελούν παράδειγμα για όλους τους δήμους της χώρας, πως λοιπόν τους πέταξαν μικροκομματικές, καλλικρατικές σκοπιμότητες σε χαράδρες απομόνωσης και αδιαφορίας. Αλλά, ως φαίνεται, η Πολιτεία δεν θέλει υγιείς δήμους, ανεξάρτητους. Διότι σ” αυτούς μέσα καλλιεργούνται εκείνες οι αξίες που υπηρετούν την όντως δημοκρατία, και όχι αυτή των ξοφλημένων, αλλοτριωμένων εκπροσώπων. Στον νεοσυσταθέντα Δήμο Σερβίων Βελβεντού απουσιάζουν εκπρόσωποι του πρώην Δήμου Βελβεντού. Ακόμη ένα πρωτοφανές γεγονός: ο νέος δήμος είναι, προφανώς, ο μοναδικός στην Ελλάδα με ελλιπές δημοτικό συμβούλιο!

Το γαλατικό χωριό

Οι κάτοικοι του Βελβεντού μπορεί να νιώθουν μόνοι τους (καίτοι πείσμονες), αλλά δεν είναι. Εχουν μαζί τους το νέο πνεύμα που γεννιέται από τα κινήματα της κοινωνίας, τα κινήματα «από τα κάτω». Πρωτίστως έχουν με το μέρος τους το δίκιο, το δίκιο της δημοκρατίας, τη δυναμική των ανερχόμενων κοινωνικών ρευμάτων και ιδεών, που σηματοδοτούν την πολιτική της αντίστασης και του αιτήματος για πραγματική δημοκρατία. Εχουν μαζί τους την επανεμφάνιση της αλληλεγγύης και του εθελοντισμού, του ριζοσπαστικού σεβασμού προς τον ανίσχυρο πάσχοντα, τους ακτιβιστές των νέων συλλογικοτήτων.

Ολα αυτά, αλλά, κυρίως, την ομόνοιά τους. Θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον όταν οι τρεις συγκυβερνώντες στρέψουν τα βλέμματά τους στη μακρινή (όχι και τόσο) δημοκρατία του Βελβεντού. Αλλά και όλοι οι δήμοι και όλα τα κόμματα και όλοι μας πρέπει να μάθουμε αυτή τη δημοκρατία. Πολλά πολιτικά οφέλη θα αποκομίσουμε… Βελβεντούδε, σούμπιτοι…

Πηγή : Στη δημοκρατία του Βελβεντού http://www.efsyn.gr